Bài Tóm: Linh Ứng

Nội dung: In Raymond Brown, Joseph Fitzuyer, and Roland Murphy (eds). The New Jerome Biblical Commentary. (New Jersey: Prentie Hall, 1990). Pages 1023 – 1033.

Bài Tóm:

I.        Tuyên bố của công đồng

Linh ứng mang đặc tính siêu nhiên và độc nhất chỉ dành cho Thánh Kinh để xác định Thiên Chúa chính là tác giả. Do đó, Thánh Kinh thể hiện giáo huấn chính xác, trung tín và không có lỗi gì nhằm mang lại ơn cứu độ cho con người. Ngược lại, chính Thánh Kinh là minh chứng sáng tỏ để hiểu và trình bày linh ứng.  

II.     Giáo hội sơ khai nói gì về linh ứng?

Kinh Thánh xác nhận ơn linh ứng của các ngôn sứ, là nguồn ơn của sự cứu độ. Trong đó, bản văn thể hiện: (i) ý nghĩa toàn bộ kinh thánh (pasa graphe – tất cả bản văn); (ii) ý nghĩa linh ứng (theopneustos – Thiên Chúa linh hứng); và (iii) chức năng ngữ pháp của linh ứng (giáo huấn + cổ võ luân lý). (2 Tim 3, 16-17). Ơn linh ứng không bởi do người phàm mà do Thiên Chúa – Ơn Chúa Thánh Thần (2 Pr 1, 19-21). Chúa Thánh Thần linh hứng cho các ngôn sứ (người vĩ đại nhất là Mô-sê) (Truyền thống Do Thái). Tác giả thần linh (Thiên Chúa) là tác giả công trình sách Thánh (trường phái Alexandria: Clement, Origen).

Linh ứng là kết quả của hiện tượng xuất thần: Thánh thần chiếm lấy ngôn sứ (Theophilus), Lời Chúa thúc đẩy ngôn sứ nói ra (Justin Martyr), ngôn sứ như cây sáo trong tay Thánh Thần (Athenagoras).

Con người cộng tác với Thiên Chúa: Ngôn sứ + tác giả Kinh Thánh tự nguyện và ý thức viết Lời Chúa thành bản văn (Origen).

Con người là dụng cụ viết lại những gì Thiên Chúa đọc cho chép lại (Augustine).

è   Mỗi tác giả có mỗi cách thức diễn tả khác nhau quy về 3 mẫu thức chính: (i) Condescension: Thiên Chúa nói qua ngôn ngữ của con người (Origen, John Chrysostom); (ii) Dictation: Thiên Chúa là tác nhân – con người là công cụ (Augustine, Jerome, John Calvin); (iii) God the author: Thiên Chúa là tác giả tối hậu, con người là tác giả văn chương (hành văn) (Ambrose)

III.   Linh ứng: Thiên Chúa truyền miệng cho các ngôn sứ?

Kinh Thánh là tiếng nói trực tiếp của Thiên Chúa, ngôn sứ và tông đồ chỉ là khí quản (W. Whitaker). Thiên Chúa hay Thánh Thần là tác nhân tác thành chính, con người là tác nhân tác thành công cụ (Aquinas) à linh ứng là món quà đặc biệt của các ngôn sứ vì lợi ích của cộng đoàn à khả năng ngôn sứ được Thiên Chúa đọc cho chép (dictation) cách trọn vẹn bằng lời (verbal) được nhấn mạnh hơn vai trò khí cụ (instrument) hay thiên sứ của Thiên Chúa (messenger). 

Mọi điều lớn nhỏ trong Kinh Thánh đều được Chúa Thánh Thần đọc cho chép (Melchior Cano) à 5 hệ quả: (i) tất cả Kinh Thánh là Lời Chúa; (ii) mọi lời Kinh Thánh đều đúng đắn; (iii) sự thật của Kinh Thánh là mệnh đề tối hậu; (iv) tính thống nhất của Kinh Thánh vượt trên đối nghịch thật sự trong bản văn; (v) Kinh Thánh chính là Mặc Khải.

Phản tĩnh: (i) làm sao chuyển tải Lời Chúa không lời? (ii) chẳng lẻ không có những biến cố mặc khải trong lịch sử cứu độ sao? (iii) Liệu có thể phủ nhận Kinh Thánh được hình thành trong tiến trình tạo thành bản văn qua quan sát?

IV.   Linh ứng thật sự phải hiểu như thế nào?

Giáo Hội Công Giáo thế kỉ XIX bắt đầu chấp nhận phê bình bản văn Kinh Thánh dựa trên việc phê bình bối cảnh bản văn qua phương pháp nghiên cứu phê bình lịch sử, vốn là hệ luận của khoa học vật lý và lịch sử à các bản văn có bối cảnh khác nhau dẫn đến cách chuyển ngữ khác nhau, các bản văn được viết ra dựa trên nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Tuy nhiên, việc nghiên cứu và phê bình không thể đi ngược lại với nội dung chân lý của Kinh Thánh (bản văn chuẩn CODEX) à Giáo Hội Công Giáo lưu giữ giáo huấn về linh ứng lẫn nguyên tắc của tri thức khoa học.

Linh ứng: Chúa Thánh Thần hoạt động bên trong tác giả nhân loại để nội dung Thánh Kinh không thể bị sai lạc (Lesius, J. Jahn, D.B. Haneberg) à Thánh Kinh được quy điển vì chính Thiên Chúa là tác giả và được chính Giáo Hội lưu truyền (Vatican I – Pope Leo XIII).

Linh ứng: là món quà đính kèm theo Verbum Scriptum (Lời Kinh Thánh) (J.H. Newman) à cần phân biệt nội dung và hình thức (J. B. Franzelin). Kinh Thánh hoàn toàn là công trình của Thiên Chúa và của tác giả nhân loại (Lagrange).

Tính bất khả sai lầm của Kinh Thánh không được nhấn mạnh trong Giáo Hội Công Giáo nhưng được chú trọng trong phái Thệ phản bảo thủ à Kinh Thánh không thể sai lầm trong giá trị bản văn chứ không phải theo từng câu chữ.

V.     Linh ứng cần được tiếp cận như thế nào?

Cần xác định ơn linh ứng và cách thức Thiên Chúa linh ứng như thế nào (lý thuyết đồng tình của phái thệ phản). Thiên Chúa linh hứng như thầy giáo giỏi và học sinh tốt (consequent behavior) – quả lỏng lẻo. Linh ứng: xác nhận khả năng Thiên Chúa dùng Kinh Thánh để mặc khải cho con người (K. Barth).

Linh ứng được chú trọng qua 4 khía cạnh (Công giáo): (i) lý thuyết tâm lý – động lực thúc đẩy (Benoit); (ii) lý thuyết xã hội: Thiên Chúa hoạt động trong cộng đoàn (McKenzie, McCarthy, Rahner); (iii) tiếp cận bản văn – nhấn mạnh chiều kích viết và đọc (Calvin, Barth); chiều kích Giáo Hội: tương quan giữa Giáo Hội và Kinh Thánh (Rahner)

VI.   Xác nhận linh ứng để làm gì?

Giáo Hội: linh ứng xác nhận thẩm quyền cho Kitô giáo và giáo hội

Lời Chúa: Kinh Thánh thật sự là Lời của Thiên Chúa – (i) biến cố lịch sử cứu độ, (ii) sứ điệp Chúa truyền qua ngôn sứ và Chúa Giêsu, (iii) ngôi vị Chúa Giêsu – Ngôi Lời, (iv) rao giảng của Kitô giáo, (v) sứ điệp chung của Thiên Chúa cho con người, (vi) Thánh Kinh.

Tương lai: mở ra công trình lý thuyết hóa linh ứng không chỉ giới tri thức mà cho muôn dân.